<p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">পায়ের পোশাক মোজা ও জুতা। ইসলাম জুতা ব্যবহার করতে উদ্বুদ্ধ করে। জুতা পরিধানের ইসলামী শিষ্টাচার হলো : </span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black"><span style="letter-spacing:-.3pt">এক. জুতা পরার সময় ডান পা এবং খোলার সময় বাঁ পাকে অগ্রাধিকার দেওয়া। রাসুল (সা.) বলেন, তোমাদের যখন কেউ জুতা পরে, তখন সে যেন ডান পা থেকে শুরু করে এবং যখন খোলে, তখন সে যেন বাঁ পা থেকে শুরু করে। যাতে ডান পায়ের জুতা আগে পরা হয় এবং শেষে খোলা হয়। (বুখারি, হাদিস : ৫৮৫৬)</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">দুই. কোনো বিষধর কীট-পতঙ্গ জুতা বা মোজার ভেতর লুকিয়ে থাকতে পারে</span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><span style="color:black">—</span></span></span><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">এই আশঙ্কায় তা ঝেড়ে পরা উত্তম।</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">তিন. দাঁড়িয়ে জুতা পরিধান করবে না। কেননা আল্লাহর রাসুল (সা.) দাঁড়িয়ে জুতা পরতে নিষেধ করেছেন।</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">(আবু দাউদ, তিরমিজি ও ইবনে মাজাহ)</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">চার. এক পায়ে জুতা দিয়ে পথ চলবে না। এতে নিরাপত্তা ও স্বাস্থ্যগত কোনো ক্ষতি থাকতে পারে। অন্যের চোখে দৃষ্টিকটু দেখাতে পারে। আর তা ছাড়া এক পায়ে জুতা দিয়ে চলে শয়তান। অতএব, পথে চলতে একটি জুতা নষ্ট হয়ে গেলে, অন্য জুতা পায়ে না রেখে উভয় জুতা হাতে নিয়ে পথ চলতে হবে। (মুসলিম, হাদিস : ২০৯৮)</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">পাঁচ. কখনো কখনো খালি পায়ে হাঁটা সুন্নত। ফাজালা (রা.) বলেন, রাসুল (সা.) আমাদের কখনো কখনো খালি পায়ে চলতে আদেশ করতেন।</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">(আবু দাউদ, হাদিস : ৪১৬০)</span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p><span style="font-size:11pt"><span style="text-autospace:none"><span style="vertical-align:middle"><span style="line-height:115%"><span style="font-family:"Calibri","sans-serif""><span style="font-size:14.0pt"><span style="font-family:SolaimanLipi"><span style="color:black">বলাবাহুল্য, বিশেষ করে সবুজ ঘাসের ওপর চলতে আধুনিক যুগের ডাক্তাররা উপদেশ দিয়ে থাকেন।</span></span></span></span></span></span></span></span></p>